YÖREMIZE AİT HALK OYUNLARI

Yöremizde halk oyunlarını oynamanın karşılığı halay çekmektir. Oynanan oyunlarının herhangi bir hikayesi olmamakla birlikte bu konuda bir rivayette yoktur. Büyüklerden duyduğumuz kadarıyla yöremize göçlerle gelen halk oyunları (halaylar) 1950 yılında muhacir göçmenleriyle gelmiş ve zaman içerisinde yaygınlaşmıştır.


Yöremizde; papıra, Dıv Dıv, Hoş Bilezik, Cemo, Aşırma, Jandarma, Üçayak, Çorum ağırlaması, Ters halay, Temira vb. şekilde oynanan oyunlar isimlendirilmiştir. Tabi ki düz halay şeklinde çekilen Irmak, Nenni, Oy Badegül, Uy Amman, Sine Sine, İstanbul'a Ismarladım vb. gibi düğün türkülerimizde vardır. Bu adların oynanan oyunla bir ilgisi yoktur. Ancak Jandarma ve Çorum Halayı (Ağırlaması) askere giden gençleri uğurlamak için oynanan oyunlardır.



Halk oyunları genelde düğünlerde halay seyredilerek ve halaya girilerek öğrenilmekte olup, okul yıllarında gençlerin Milli Bayramlarda halk oyunu gösterisi yapmaları için bilinen bir kişi tarafından kısa süreli bir eğitim verilmektedir. Oyunlarda çalınan çalgılar; Klarnet, zurna, davul, olup; son zamanlarda saz, darbuka ve org' ta kullanılmaktadır. Bizim yörenin davulcusu civar köyden gelmektedir, yörenin yerlisi değildir. Kadınların kendi arasındaki eğlenti toplantılarında çalgı aleti def ve kaset çalardır.
Yörede oynanan halk oyunları genelde mani türü türküler eşliğinde söylenir. Aşırma türküsünü buna örnek verebiliriz.

"Ayvalar sarı sarı
Kız buna derler aşırma
Ayvaya konan arı
Yavaş oyna şaşırma"


Aynı zamanda Irmak, Uy Amman, Sine Sine, Oy Badegül vb. düğün türküleri ile çekilen halk oyunları oynanmaktadır. Bu oyunlar tek tip figürlü düz halay ile çekilirler. Oynanan halk oyunları kadın erkek genelde ayrı oynanmaktadır. Fakat son zamanlarda kadınların erkek halaylarını çekmek için özenti duyduğu görülmektedir. Erkek oyunları genelde yorucu ve güç harcanan halay türünden olduğu için kadınların iştirak etmeleri az olmaktadır. Kadınların halayları genelde tek tip ve türkülü halaylardan oluşur. Erkek halayları genelde davul zurna eşliğinde oynanır. Kadın halayları ise kasetçalar ve def ile oynanır.



kıyafetler günümüzde giyilmediği için bu giysiler eskiyi yad etme ve güzel bir görünüm sağlama açısından giyilmektedir. Bunun dışında oynanan oyunlarda günlük kıyafetler ile oynanmaktadır. Yöremizdeki halk oyunlarına oynamayı bilen herkes katılır. Bu oyunlar en çok düğünlerde oynanmaktadır, ayrıca milli bayramlarda da oynanır. Halkımızın halk oyunlarına büyük ilgisi bulunmaktadır ve yöremiz düğünlerini çekici ve etkili kılan başlıca unsurların başında bu halk oyunları (halay) gelmektedir.


Halayımız diziliş olarak genelde daire şeklindedir. Halay çekecek kişi sayısında belli bir sayı yoktur. Halayımızda gencinden büyüğüne her kez bulunur. Halayda elleri tutarken genelde serçe parmaklar birleştirilir. Bazen kollar omuzdan tutularak ta oynanmaktadır. Taklitli halk oyunları bazı özel durumlarda seyircileri eğlendirmek için oynanır. Bu oyunlarda genelde hayvan taklidi yapılmaktadır. Deve eşek taklidi bunlardan en yaygın olanıdır. Her oyun ve figür kendi arasında bir bölüm oluşturur. Bir oyundan diğer bir oyuna (figüre) geçişte davul zurna susturularak diğer oyuna geçiş için beklenir. Ve davul zurna eşliğinde diğer oyuna geçilir. Oyun sırasında oyuncular halay başının söylediği manileri tekrar ederler. Örneğin: esti esti esti, yağdı yağdı yağdı, el veriye, yel veriye, her kime herkes sevdiğine hey. Atalım, ne atalım, nara, kime, herkes sevdiğine hey. Gidelim, nereye, Aadağ, Aadağ sizin olsun, Güzeller bizim olsun hey. Şeklinde karşılıklı atışmalar yapılır. Ayrıca: yumurtanın sarısı aktı yere yarısı büyüğüne düğün oluya küçüğüne darısı. Havalanır havalanır yumurtalar tavalanır her genç kızın koynunda yiğitler yuvalanır. Şeklinde kalıplaşmış maniler vardır ve gelin çıkarma esnasında söylenir.